Als we alleen maar overleven en nooit het stadium van onze volledig ontwikkeling bereiken, beperken we onszelf en verminderen we onze eigen energie en onze macht in de wereld tot minder dan de helft. Je kunt zo trots zijn op het feit dat je het hebt overleefd, dat het een gevaar begint te vormen voor je verdere creatieve ontplooiing. Soms durven mensen niet verder te gaan dan hun overlevingsstatus, want dat is het precies -een status, een kenmerk dat hen onderscheidt, een ‘regelrechte, daar kun je donder op zeggen, neem dat maar van mij aan’-prestatie.

In plaats van het overleven tot het middelpunt van je leven te maken, is het beter het als een van vele decoraties te beschouwen, maar niet als de enige. Mensen verdienen het om rijk gesierd te zijn met prachtige herinneringen, medailles en onderscheidingen omdat ze geleefd, echt geleefd en gezegevierd hebben. Maar wanneer de dreiging eenmaal voorbij is, kan het gevaarlijk zijn om jezelf bij namen te noemen die je gekregen hebt in de verschrikkelijkste periode van je leven. Dat schept een mentaliteit die beperkend kan zijn. Het is niet goed om de  identiteit van de ziel uitsluitend te baseren op de wapenfeiten, verliezen en overwinningen uit de slechte tijden.

Hoewel overleven een vrouw zo taai als leer kan maken, gaat het op zeker ogenblik haar ontwikkeling belemmeren.

Clarissa Pinkola Estés, De ontembare vrouw.